Door goed te backlappen, snijdt het mes aan twee kanten

ARTIKEL

Nino Stuivenberg, vrijdag 22 mei 2020

259 sec

Backlappen: de misverstanden ontkracht

Het backlappen van kooimaaiers is een heel gebruikelijke manier om deze machines te onderhouden. Toch zijn er nog veel misverstanden over deze methode. Hoe vaak moet je bijvoorbeeld backlappen, en hoe lang precies? Met dit artikel scheppen we wat meer duidelijkheid over de techniek.

Elke kooimaaier heeft regelmatig onderhoud nodig.

Arjen Spek van Milati Grass Machines geeft als vertegenwoordiger van Foley Company door heel Europa presentaties over het onderhoud van (kooi)maaiers. Het valt hem daarbij op dat de kennis over de benodigde onderhoudstechnieken niet altijd aanwezig is. Dat was de aanleiding voor dit educatieve artikel over backlappen. Fieldmanagers en greenkeepers met een kooimaaier hebben een aantal opties om hun maaimessen scherp te houden. Een daarvan is backlappen. Backlappen is misschien wel een van de technieken waarover het vaakst op een verkeerde manier wordt gecommuniceerd. Daardoor is het idee ontstaan dat backlappen slecht is. Dat is een fabeltje. Backlappen werkt, maar een voorwaarde is wel dat je het regelmatig bijhoudt.

Scherpe scharen

Backlappen is een bewerking die je uitvoert om de messen van je maaimachine scherp te houden. Met deze techniek onderhoud je feitelijk de scherpe rand van de maaier. Hoe meer je een kooimaaier gebruikt, des te meer scherpte deze na verloop van tijd zal verliezen. Door vanaf het begin goed te backlappen, houd je de scherpte in stand. Natuurlijk kun je een kooimaaier ook slijpen, maar niet elke golfbaan heeft het budget om een slijpbank aan te schaffen. Backlappen is dan een goed alternatief. Met een gebacklapte kooimaaier die weer scherpe messen heeft, is de maaikwaliteit beter. Spek: 'Ik maak weleens de vergelijking met een zeis, die vroeger veel gebruikt werd om te maaien. Daarbij werd na het maaien een wetsteen gebruikt om de zeis te onderhouden. Een kooimaaier is eigenlijk hetzelfde. Dit type maaier werkt volgens het schaarprincipe met een snijcilinder en ondermes. Door die twee scharen scherp te houden, heb je een schaar die het grasplantje goed blijft knippen. Daar gaat het uiteindelijk om.'

De achterslijphoek creëert een ruimte waar de lappasta blijft zitten. De slijppasta wordt geforceerd tussen de snijcilinder en het ondermes.

Preventieve bewerking

Een veelgehoord misverstand is dat backlappen bedoeld is om de messen weer scherp te maken. Dat klopt niet: backlappen doe je preventief. Je voert deze bewerking niet uit aan je kooimaaier om de bladen weer scherp te maken als ze al bot zijn, maar om ze scherp te houden. Bij het backlappen draaien de maaimessen in tegengestelde richting. Je brengt lappasta aan op de maaimessen. De achterslijphoek creëert ruimte waar de lappasta blijft zitten. De slijppasta wordt geforceerd tussen de snijcilinder en het ondermes, waardoor de achterslijphoek ruimte creëert waar de lappasta blijft zitten en er minder raakvlak is met het ondermes. Na het backlappen kun je met een simpel A4'tje testen of de messen weer goed scherp zijn.

Backlappen is geen vervanging van het slijpen

Hoe lang moet je backlappen? Niet te lang, want langer is met deze techniek níét beter. We horen weleens van greenkeepers dat ze wel twintig minuten backlappen. Dat is echt niet de bedoeling. Als je meer dan twee tot vijf minuten moet backlappen om de scherpe hoek te behouden, kunnen er twee dingen aan de hand zijn. Mogelijk zijn de snijvlakken van de snijcilinder en het ondermes te bot. Of de achterslijphoek is te ver versleten. Je hebt dan waarschijnlijk al te lang gewacht met backlappen. In dat geval zal het lang duren voor de maaiunit weer scherp is. Dan heb je na een half uur backlappen misschien wel weer scherpe messen, maar dat is uiteindelijk niet de bedoeling van deze techniek. In zo'n geval kun je de kooien beter slijpen.

Arjen Spek van Milati Grass Machines

Of het nu een Toro, John Deere of Jacobsen is, elke kooimaaier heeft een fabrieksspecificatie van de maaimessen. Naarmate hij vaker gebruikt wordt, zullen de messen slijten en loopt de maaier niet meer volgens deze specificatie. Met backlappen onderhoud je de scherpe kanten van de maaimessen; dat gaat eigenlijk altijd snel. Het raakvlak is dan immers kleiner; het kost dan ongeveer vijf minuten. Dat lukt alleen als je de kooimaaier vanaf het begin regelmatig backlapt. Hoe vaak moet je dit doen? Backlappen heeft eigenlijk alleen zin als je het regelmatig en preventief doet. Vier keer per jaar is te weinig, stelt Spek; eens per twee weken is beter. Door regelmatig te backlappen, hou je de scherpte in stand en verandert er ook weinig aan de maaiconfiguratie. En dat is de bedoeling.

Er zijn diverse soorten backlappasta.

De juiste pasta

Een cruciaal onderdeel bij backlappen is de backlappasta die je gebruikt. Er zijn verschillende soorten pasta's verkrijgbaar die allemaal op een andere basis werken, zoals op oliebasis of op basis van siliconen. Siliconenpasta blijft tijdens het backlappen goed plakken aan de ondermessen en snijcilinder. Bovendien is dit materiaal eenvoudig af te halen na gebruik. Op olie gebaseerde pasta blijft vaak aan de maaiunit plakken na gebruik; verwijderen lukt alleen met een hogedrukreiniger. Dat water kan echter ook in de lagers terechtkomen en dat is natuurlijk onwenselijk. Siliconenpasta daarentegen is niet bestand tegen water. Het lost meteen op na licht contact met water en kan dus zo met de tuinslang worden afgewassen. Spek raadt overigens aan om de kooimaaier na het backlappen direct door te smeren. Hoewel nieuwe maaiers vaak gesloten lagers hebben, is het volgens hem altijd raadzaam om even een smeerronde te doen.

Zorg voor aanvang van het backlappen dat de maaiunit goed schoon is

Ook tussen siliconenpasta's onderling zit verschil. Deze pasta is in feite een mengsel van siliconen en grit (korrels). Bij het bereiden van siliconenpasta wordt het materiaal verwarmd. Hoe meer verwarming, des te harder het grit. Standaard siliconenpasta is zwart van kleur en werkt als schuurpapier langs de maaiunit. Een nadeel van dit materiaal is dat je het vaak opnieuw moet aanbrengen tijdens het backlappen. De messen zijn snel bot en er moet telkens nieuwe pasta op. Leuk om te verkopen, maar zonde van het geld van de klant. De meer verwarmde pasta is groen. Het grit van deze pasta breekt tijdens het backlappen vanzelf doormidden, waarna zich nieuwe korrels met scherpe randen vormen die opnieuw hun werk doen. Je kunt dan dus langer backlappen zonder de pasta opnieuw op de maaiunit te hoeven aanbrengen. Bovendien ben je daardoor sneller klaar.

Backlappasta breng je voor het backlappen aan op de maaimessen.

Resultaat

Met dit artikel hopen we wat van de misverstanden over backlappen uit de wereld te helpen. Door na aanschaf van de kooimaaier bijtijds en regelmatig te backlappen, kun je de messen van de machine goed scherp houden. Zo behoud je de maaikwaliteit en dat is belangrijk, zeker nu er restricties komen op het gebruik van pesticiden. Daarnaast is het belangrijk om te benadrukken dat backlappen slechts een mogelijke techniek is om messen scherp te houden. Het is geen vervanging van het slijpen. Welke techniek je als fieldmanager of greenkeeper kiest, hangt af van allerlei factoren, waarbij budget waarschijnlijk de doorslag zal geven. In dat kader is backlappen een eenvoudige en goedkope techniek waarmee je, mits op de juiste manier uitgevoerd, écht resultaat kunt boeken.

Voorwaarden

Bij het backlappen moet je aan een aantal voorwaarden voldoen.
1) Zorg voor aanvang van het backlappen dat de maaiunit goed schoon is. Is dat niet het geval, dan zal de backlappasta zich mengen met bijvoorbeeld grasresten en is er geen effect meer.
2) Stel de maaiunit goed af. Zorg altijd dat de snijcilinder en het ondermes parallel aan elkaar staan, en dat er links en rechts evenveel contact is. Zo zorg je ervoor dat het backlappen in gelijke mate gebeurt aan beide zijden van de maaier.
3) Denk aan veiligheid. Het is bij het backlappen verstandig om een bril te dragen in verband met rondvliegende lappasta. Daarnaast is het belangrijk om bij het aanbrengen van de pasta een kwast te gebruiken met een lange steel, zodat je niet met je handen in de maaiunit terecht kunt komen.
4) Ben je klaar met backlappen, dan moet de maaiunit goed worden schoongemaakt met water. Maak je niet goed schoon, dan blijft het slijpsel in de maaier zitten en bereik je juist een averechts effect.

Een eenvoudige truc om te controleren of de messen weer scherp zijn.

REACTIES

		Marc Vandersmissen Friday 21 April 2023

		Marc Vandersmissen Friday 21 April 2023

Heb het ook gedaan maar ik moet de kooi met mij achteruit draaien bestaat er geen ander manier heb een lwanmaster van 50 cm breedt

download artikel

Tip de redactie